Rankingi ligowy UEFA – jak liczony jest współczynnik?

Federacje piłkarskie od dawna prowadzą różne zestawienia, a jednym z nich jest ranking ligowy UEFA. Związek oblicza w nim, która z poszczególnych federacji na Starym Kontynencie była najlepsza w danym sezonie. Wpływ na to mają osiągnięcia klubów w europejskich pucharach, a pod uwagę bierze się wszystkie 55 obecnych w UEFA krajów. Jak liczony jest współczynnik krajowy UEFA? Jakie miejsce zajmuje w rankingu Polska?

Czym jest współczynnik UEFA?

Współczynnik UEFA występuje także pod nazwą rankingu UEFA. Jest to konkretna wielkość liczbowa, która wykorzystywana jest do układania hierarchii poszczególnych klubów i reprezentacji w Europie. Na tej podstawie drużyny są później rozstawiane i rozlosowywane do poszczególnych rozgrywek. Od współczynnika zależy też, ile klubów z danego państwa będzie występować w europejskich pucharach – Lidze Mistrzów, Lidze Europy oraz Lidze Konferencji. Ranking można dzielić na reprezentacyjny, ligowy (zwany też krajowym) i klubowy. Po raz pierwszy opublikowano go w 1979 roku.

Jak jest liczony ranking UEFA?

Współczynnik jest oparty o wyniki drużyn z danej federacji w europejskich pucharach, licząc pięć sezonów wstecz. Innymi słowy, o tym, jak będzie kształtował się ranking na kolejną edycję kontynentalnych rozgrywek, będą decydować występy klubów od sezonu 2018/19 do 2022/23 włącznie.

Należy jednak pamiętać, że liczba punktów zdobyta przez kluby danej federacji jest później dzielona przez liczbę tych drużyn. I tak, skoro Anglicy wystawiają 7 zespołów, liczba punktów dzielona jest przez 7. Polskie kluby – Lech Poznań, Raków Częstochowa, Pogoń Szczecin, Lechia Gdańsk – zdobyły łącznie 22 punkty, ale w rankingu za sezon 2022/23 mają zapisane 5,5. Gdy jakieś federacje mają taką samą liczbę punktów w rankingu UEFA, brany pod uwagę jest wówczas pojedynczy wynik z najświeższego sezonu.

Najwięcej drużyn (łącznie 7) mają: Anglia, Hiszpania, Niemcy oraz Włochy. 4 zespoły z tych państwa grają w LM, 2 w LE, a 1 w LK. Pozycja w rankingu determinuje również to, czy klub musi grać w eliminacjach do pucharów, a jeśli tak – od której rundy musi rozpocząć. Im mocniejsza pozycja danej ligi w zestawieniu, tym łatwiejszą drogę mają jej kluby w drodze do fazy grupowej. 

Rozgrywki UEFA – podział punktów

Zespoły zdobywają punkty, które przyznawane są według następującego klucza:

• 2 punkty za wygraną w grupie Ligi Mistrzów, Ligi Europy i Ligi Konferencji
• 1 punkt za remis w grupie LM, LE i LK
• 1 punkt za wygraną w eliminacjach do LM, LE i LK
• 0,5 punktu za remis w eliminacjach do LM, LE i LK
• 4 punkty za dotarcie do fazy grupowej LM
• 4 punkty za wyjście z grupy LM
• 4 punkty za wygranie grupy LE
• 2 punkty za drugie miejsce w grupie LE
• 2 punkty za wygranie grupy LK
• 1 punkt za drugie miejsce w grupie LK
• 1 punkt za każdy etap osiągnięty od 1/8 finału LM i LE
• 1 punkt za każdy etap osiągnięty od półfinału LK

Z racji pandemii koronawirusa w 2020 roku rozgrywki europejskie musiały przejść krótkotrwałą modyfikację, by dostosować się do obowiązujących realiów i dokończyć rywalizację w rozpoczętych pucharach. Z tego powodu zadecydowano, by pozostałe mecze Ligi Mistrzów i Ligi Europy rozgrywać w formie jednego spotkania (zamiast dwumeczu). To samo tyczyło się późniejszych spotkań eliminacyjnych w kolejnej edycji pucharów.

Z tego powodu zmiany musiały nastąpić w punktacji. UEFA postanowiła, że za wygraną w rozgrywkach pucharowych (mowa o fazie pucharowej) kluby będą otrzymywać 3 punkty, za remis 2 punkty, a za porażkę 1 punkt. Wychodzono bowiem z założenia, że nierozegrany mecz zakończył się “wirtualnym” remisem. W przypadku eliminacji zdobyte punkty były o połowę mniejsze: 1,5 za wygraną, 1 za remis, 0,5 za porażkę. Do teraz w przepisach UEFA istnieje wzmianka o tym, co robić w przypadku rozgrywania jednego, a nie dwóch meczów.

Polska liga w rankingu UEFA

Polska jest obecnie na 28. miejscu w rankingu krajowym UEFA, rywalizując ze Słowacją, którą przez moment w tym sezonie wyprzedziła (ale teraz znów lepsi są południowi sąsiedzi). Mocnym liderem pozostaje Anglia. Czołowa 15-stka rankingu może wystawić w pucharach od 5 do 7 zespołów (w zależności od miejsca), z czego co najmniej 2 w Lidze Mistrzów. Niższe lokaty z miejsc 16. – 50. mogą liczyć na 4 drużyny – 1 w LM i 3 w LK; tyczy się to także Polski. Najsłabsze 5 federacji wystawia tylko 3 kluby (1 w LM i 2 w LK).

1. Anglia – 102,998
2. Hiszpania – 88,569
3. Niemcy – 78,891
4. Włochy – 71,497
5. Francja – 59,497
6. Holandia – 56,500
7. Portugalia – 53,716
8. Belgia – 38,400
9. Szkocja – 36,400
10. Austria – 33,600
11. Serbia – 31,875
12. Turcja – 30,900
13. Szwajcaria – 29,175
14. Czechy – 29,050
15. Norwegia – 28,750

      …

1. Polska – 18,500

      …

1. San Marino – 1,999

Pełny ranking ligowy UEFA.

Czy jest szansa na lepszy wynik Ekstraklasy w najbliższych latach?

W tym sezonie Polska przez moment przesunęła się na pozycję 27., wyprzedzając Słowację. Jest więc możliwość, aby coś poprawiło się w ciągu najbliższych miesięcy, ale będzie o to trudno. Jest to spowodowane faktem, że tylko Lech Poznań gra w pucharach i nie może przegrywać swoich spotkań.

Przesunięcie Polski jest możliwe po sezonie. Będącym wyżej Słowacji oraz Bułgarii “odpadną” bowiem sezony 2018/19, w których te mocno punktowały w przeciwieństwie do Ekstraklasy. Oznacza to, że stracą one więcej niż Polska. Nasz kraj nie ma co w najbliższym czasie liczyć na kolejny zespół w europejskich pucharach, bo do czołowej 15-stki brakuje mu 10 punktów. A jak wiadomo, ekstraklasowicze w kontynentalnych rozgrywkach radzą sobie słabo. Z tego powodu istotne jest, by jak najwięcej polskich zespołów jak najdłużej pozostawało w grze, najlepiej w fazie grupowej.